Ruben Bos

Over beren tekenen, over beren lezen en naar beren luisteren

Weer een Strook met iets wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd.

Tekenen

Als kind tekende ik graag, maar in mijn tienertijd verdween ik volledig in pixels en code. Tien jaar geleden besloot ik weer te gaan tekenen. Analoog. Ik volgde een tekencursus waar de nadruk lag op Oost-Indische inkt. Het eerste wat ik maakte was een grizzly beer. 

In de jaren erna tekende ik weer regelmatig, maar zonder duidelijke stijl of onderwerp. Het zorgde ervoor dat ik nooit echt tevreden was over wat ik maakte. Wel ontwikkelde ik een voorkeur voor zwart-wit werk met de dunste fineliner die ik kon krijgen (0.2mm!). Ook raakte ik steeds meer geïnspireerd door 19e-eeuwse natuurhistorische tekeningen. Niet helemaal tevreden over een tekening van een beer, besloot ik dezelfde beer volledig met puntjes te tekenen:

Dit was de stijl die ik zocht. Het meeste werk dat ik sindsdien maak is met minuscule puntjes. Door mij op één techniek te concentreren kon ik mijn vaardigheden onder de naam Strokes & Dots steeds verder ontwikkelen. Het is uitdagend monnikenwerk, één stipje verkeerd en de tekening klopt niet meer. Deze manier van tekenen is ook tijdsintensief, zo werk ik momenteel aan een zeeschildpad op A4 formaat met een Micron 005. Er zit al uren werk in, maar hij is nog lang niet af.

Bij een volgende tekencursus leerde ik ook werken met houtskool. Deze techniek is grover en met veel minder controle over de details. Een fijne techniek om erbij te leren dus. Uiteraard was het eerste wat ik met deze techniek maakte een (ijs-)beer:

---

Lezen

Het mag duidelijk zijn wat mijn lievelingsdier is. Maar, eigenlijk weet ik erg weinig van mijn favoriete diersoort. In Wij, beren, geschreven door Lotte Stegeman, vertellen de acht beersoorten zélf hun eigen verhaal. Net als Lotte’s andere geweldige kinderboeken over dieren, leer je ook in dit boek bijzonder veel over hun gedrag en leefwijze. En de beren hebben, ondanks alle ernstige bedreigingen, gelukkig nog hun gevoel voor humor.

‘Al eeuwenlang gaan de wildste verhalen over ons rond. Met ‘ons’ bedoel ik: de acht beersoorten van de wereld. We zouden smerig zijn, wreed, vreselijk en bloeddorstig. Of mensen denken juist dat we gezellige knuffelbeesten zijn, zoals beren uit tekenfilms en sprookjes. Maar daar klopt dus allemaal geen hout van. We hebben onze buik vol van alle vooroordelen. De panda is géén slome sukkel, de gemiddelde grizzly heeft wel wat anders te doen dan mensen verslinden en nee, een koala is geen beer. Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Daarom is het tijd voor ons echte verhaal. Waar wél een hout van klopt.’ – Bruine beer in Wij, beren

Lotte maakte het boek samen met Marieke ten Berge. Ze gebruikte verschillende technieken, zoals etsen in zink of koper, en door afdrukken te maken op Tetra Pak. Het resulteert in een prachtig boek over beren. En inspirerend, ik ga maar eens op zoek naar een cursus etsen.

Marieke ten Berge haar werk is komende maanden te zien in de tentoonstelling ‘Wij, beren – eindelijk ons echte verhaal’ in het Natuurhistorisch Rotterdam. 

---

Luisteren

De muziekliefhebber verwacht terecht dat ik hier over de band Grizzly Bear ga schrijven, maar die band heb ik zelf weinig geluisterd. Ik ga voor het nummer Bear van The Antlers – begint lief, eindigt als een muur van geluid à la Arcade Fire. 

Mocht je meer willen luisteren van The Antlers, draai dan eens het album Green to Gold op een relaxte zomeravond.

---

Tot volgende week!

Een nieuwe Strook met iets wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd:

Tekenen

Lezen

Madhouse at the end of the worldby Julian Sancton, is een fantastisch waargebeurd reisverhaal over de Antarctische expeditie van de Belgica eind 19e eeuw. De poolreizigers, waaronder Roald Amundsen, overleven een donkere winter op Antarctica nadat het schip komt vast te zitten in het pakijs. 

Daar, geïsoleerd in het donker zonder daglicht, wordt er alles aan gedaan om niet helemaal gek te worden. Het hele boek blijft spannend hoe het afloopt. Of zoals de lyrische recensie van de Volkskrant het verwoord:

Was het genoeg om te overleven? In elk geval overleefden Cook en Amundsen: het boek opent met een ontmoeting tussen beiden die jaren later plaatvond. En de rest? Meer vertellen zou tot spoilers leiden – wat bij een non-fictieboek toch zelden het geval is. Kortom: lees zelf en huiver.

Absoluut een van mijn lievelingsboeken.

Luisteren

Het Ierse Fontaines D.C. groeide afgelopen jaren uit tot een van de grootste bands van het moment. Ze staan dit jaar als headliner op Werchter, Roskilde en Lowlands. Op zijn solo album Chaos for the Fly toont frontman Grian Chatten een totaal andere kant. Van de woedende postpunk van zijn band is niets terug te vinden. Trompetten, strijkers, achtergrondzangeressen en zelfs een waltz. Wel herken je de kenmerkende Ierse melancholie. In het nummer Salt Throwers off a Truck waan je je in een Ierse pub waar folk klassiekers worden gespeeld die al generaties aan elkaar worden doorgeven. Met het bombastische Fairlies als afsluiter van de avond.

---

Er wordt hard gewerkt aan een nieuwe natuur-historische tekening met duizenden stipjes. Ik heb nog flink wat uren te gaan. Hopelijk kan ik hem volgende week hier delen. Tot dan!

De laatste echte ontdekkingsreiziger

Het beschermen van de diepzee is niet enkel natuurliefhebberij, maar ook essentieel¹ voor de rest van de planeet. Vanwege de Oceaantop staat daarom alles wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd in het teken van de ontdekkingsreiziger die deze verborgen wereld in kaart bracht.

Tekenen

---

Lezen

A few years ago I stumbled upon The Remarkable Life of William Beebe, by Carol Grant Gould. A fantastic biography about one of the last real explorers (on planet earth).

As a biologist/ornithologist/naturalist Beebe talloze expedities die moeilijk kort zijn samen te vatten, maar het meest tot de verbeelding spreken zijn deep sea expeditions met de Bathysphere. Vanuit deze kleine stalen bol daalde hij in 1930 aan een kabel tot bijna 1km diep in de oceaan en beschreef het wonderlijke, lichtgevende leven op deze diepte.

Het Bathysphere avontuur krijgt de aandacht in het vorig jaar verschenen The Bathysphere Book by Brad Fox. On the basis of personal notes, drawings and photos, the expedition is further explored in short chapters. With trips to his friendship with Theodore Roosevelt en zijn obsessie voor Charles Darwin en de Galapagos eilanden. Wat een fascinerend leven.

Luisteren

Smog was de band van Bill Callahan. Het album Wild Love (1995) opende met het nummer Bathysphere. Ik vind het nummer eerlijk gezegd niet heel leuk, maar deze kon gezien het thema van de week toch niet achterblijven?

Smog’s Cold Blooded Old Times kan ik dan wel heel erg waarderen. Van Bill Callahan zelf is overigens veel moois te beluisteren, zoals het breekbare Apocalypse (2011).

---

Tot volgende week!

1. We would do well to listen to what they learned: Wipe out all of the lantern fish in the twilight zone, and we may well see a spike in global surface temperatures from which we can’t recover. – There’s a New Reason to Save Life in the Deep Ocean (NYT) ↩︎

Een ontdekkingsreis, een kaart en jingly-jangly indiepop

Een nieuwe Strook, met iets wat ik heb gelezen, getekend en geluisterd:

Lezen

Komende week wandel ik een deel van de West Highland Way in Schotland. In On Trails (Over Paden) vraagt Robert Moor zich, tijdens het lopen van de 3000km lange Appalachian Trail, af hoe paden ontstaan. Dit leidt hem van miljoenen jaren oude fossielensporen, langs oude indianenpaden tot het navigatietalent van dieren als olifanten en mieren. Zelfs Kevin Kelly¹ komt voorbij als het over digitale netwerken gaat. 

Ik was bang dat dit boek té filosofisch zou zijn, maar Over Paden leest als een heerlijke mix tussen boeken zoals 1491 en Sapiens, luchtige wandelboeken zoals Bill Bryson’s Walk in the Woods en klassieke natuurschrijvers als Thoreau en John Muir. 

In zijn zoektocht wordt het Robert Moor duidelijk dat paden ons helpen om de wereld beter te begrijpen. Wandelaars zijn zelden écht op zoek naar wildernis, maar naar eenvoud. Een ontsnapping uit de moderne beschaving met zijn zich vertakkende paden.

En die mieren? Die blijken de beste padenmakers van allemaal te zijn.

Tekenen

Mijn vader ging in de jaren ‘70 voor het eerst naar Ierland. Elk jaar markeerde hij op de kaart welke wegen hij had gereden². Voor zijn verjaardag tekende ik alleen de wegen die hij destijds had gemarkeerd. De wegen vormen zo de contouren van het eiland, zonder dat ik de kustlijn zelf heb getekend.

Luisteren

Afgelopen maandag zag ik Naive Set en Nap Eyes bij Renée. Een sympathieke avond in Rotterdam. Je mag betalen wat je kan als entree en naast optredens is er ook ruimte voor een spreekbeurt. Het Nederlandse Naive Set maakt, zoals ze het zelf omschrijven, jingly-jangly indie pop en luister ik graag. Luister bijv. eens naar het opgewekte American Flag of het mooie No Relation. 

Naive Set trok de aandacht van Nap Eyes, waarmee ze momenteel touren. De Canadese americana-band speelde belachelijk mooi, maar helaas moest ik vanwege mijn kapotte hersens toch eerder afhaken tijdens het concert. Gelukkig pakte ik mijn lievelingsnummer Everytime the Feeling nog mee. De band bleek ook op het podium gortdroge humor te hebben, iets wat ook terug te horen is in mijn andere favoriet: Mark Zuckerberg.

Is Mark Zuckerberg a ghost?
Maybe, maybe
Where are his hands?
And why don’t you ever see them in public?

---

1. “Eén enkel pad reduceert de complexiteit en vergemakkelijkt het reizen, maar als je duizend paden met elkaar verbindt heb je opeens een doolhof waar je zonder gids niet uitkomt. Zo is ook internet een zo uitgebreid netwerk van paden dat het zelf een wildernis is geworden, ‘een niet in kaart gebracht, bijna woest gebied waar je letterlijk in kunt verdwalen’, schreef Kevin Kelly.”.
   ↩︎
2. Inmiddels zijn er nog veel Ierse wegen bijgekomen. ↩︎

Alweer iets wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd:

Tekenen

De Zeilvis kan het snelste zwemmen van alle zeedieren op aarde. Omdat ik minder snel ben met stipjes zetten, deel ik in deze nieuwsbrief ook werk uit mijn archief. 

---

Lezen

Vandaag vertelde Geert Mak in Donner Rotterdam wat de aanleiding was voor zijn nieuwe boek Wisselwachter. Hij las de brieven van journalist Martha Gellhorn (die o.a. op eigen initiatief meevoer bij de D-Day invasie) en zag dat deze gericht waren aan ene Harry Hopkins. Hopkins, de rechterhand van F.D. Roosevelt, bleek een bijzonder interessante man die een cruciale rol speelde bij de New Deal, maar ook in de 2e wereldoorlog in contact met zowel Churchill als Stalin. 

Wisselwachter laat je de jaren ‘30 en ‘40 vanuit het Witte Huis beleven. Ik zit er momenteel midden in en kan het nauwelijks wegleggen. Vanwege de vele parallellen met de huidige tijd, maar vooral door de bijzondere, of dappere, personages zoals Eleanor Roosevelt en journalisten als William Shirer. Interessant om Mak vandaag over het boek te horen spreken, lees ook zeker zijn interview in NRC.

---

Luisteren

Song Exploder is een geweldige podcast waarin liedjes samen met de artiest volledig uit elkaar worden geplukt. De artiesten vertellen én laten horen hoe het lied tot stand kwam. Zoals This is a Photograph van mijn favoriet Kevin Morby.

Maar wees gerust, het zijn niet alleen maar moeilijke indie artiesten die Ruben leuk vindt (MJ Lenderman, Big Thief, Waxahatchee!). Er zijn ook afleveringen met popartiesten als Sabrina Carpenter, of klassiekers zoals CSNY’s Our House, opgenomen met Graham Nash.

---

Tot volgende week!

Duizenden puntjes, een familiegeschiedenis en Rotterdamse muziek

De nieuwsbrief heeft een naam: Strook. Denk aan een stuk papier, een fragment van een groter geheel en een subtiele verwijzing naar een persoonlijke gebeurtenis. Anyway, snel door met iets wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd:

Tekenen

Eens in de zoveel tijd komt er een groter werk uit mijn handen. Mijn meest recente is de walvishaai, de grootste vis op aarde. Gemaakt door duizenden puntjes te maken met de fijnste micron pen.

De grootste uitdaging voor mij is om te bepalen wanneer het werk af is. Sterk contrast is mooi, maar zodra de boel is dicht gestippeld is er geen weg meer terug. Het resultaat:

Wat zal ik nu gaan tekenen met deze techniek? 

Lezen

In Het kleedje voor Hitler(A table cloth for Hitler), Bas Von Benda-Beckmann explores the Nazi past of his German family. Central to the book is his great-aunt Luise, who married Alfred Jodl, one of Adolf Hitler's most faithful generals, and defended him long after his death sentence. A very interesting book that takes the reader through German history and his family history, based on diaries and correspondence. From the 19th century to World War II until today. The Nazi regime sneaks into both German society and his family. Von Benda-Beckmann does not shy away from the difficult questions about his family.

Hierbij spelen ook de brieven van zijn oudtante Tini een grote rol. Zij keerde zich eerder en nadrukkelijker dan haar familie af van het naziregime, en haar dagboeken en brieven geven een inkijk in de dilemma’s die dit meebracht. Zoals NRC schreef ‘als je het dichtslaat heb je bijna ongemerkt een stevige geschiedenisles van meer dan 600 pagina’s achter de kiezen‘.

Luisteren

The View From Up There staat hier al weken op repeat. Wat een prachtige, sfeervolle plaat van Nagasaki Swim. Gewoon uit Rotterdam. Favoriete nummers: Two Years Gone en Saving Up. 

Tot volgende week!

Mijn blog is vanaf deze week ook als wekelijkse nieuwsbrief op Substack. Voorlopig post ik hier ook door.

Op mijn blog verzamelde ik de afgelopen jaren wat ik graag lees, luister of teken. Volgens de statistieken wordt mijn website maandelijks door gemiddeld 3 bezoekers gelezen. Dat paste prima bij mijn beperkte ambities, maar ondertussen las ik zelf wel met veel plezier de blogs/nieuwsbrieven van Substackers zoals Rutger Otto, Dave Schut en Ruben van Dijk. 

Na een overtuigend betoog van Ernst-Jan Pfauthin de podcast POM, besloot ik dat het tijd werd om over te stappen naar Substack. Ik verwacht minimaal 3 subscribers. 

Bij deze de eerste editie, met iets wat ik heb getekend, gelezen en geluisterd:

Tekenen

Met witte en zwarte houtskool tekende ik een Arctic Wolf op gris A3 papier. Een opvolger voor de ijsbeer die ik eerder met dezelfde techniek tekende.

---

Lezen

In het boek Takeover beschrijft Timothy W. Ryback hoe Hitler op democratische wijze de macht grijpt in Duitsland tussen de zomer van 1932 en begin 1933. Dat blijkt minder vanzelfsprekend dan ik dacht. Zo staat Hitler na nieuwe verkiezingen flink op verlies en dreigt zijn partij in tweeën te splitsen. Met veel aandacht voor detail beschrijft Ryback hoe de onderhandelingen tussen rijkspresident Von Hindenburg en mogelijke coalitiegenoten verlopen. Politiek is het een chaotische periode, waardoor ook het boek soms lastig te volgen is. 

Toch zouden we dit boek allemaal moeten lezen. Het is onthutsend om te lezen dat zijn coalitiegenoten verwachten dat Hitler eenmaal aan de macht beter in toom gehouden kan worden, terwijl Hitler zich herhaaldelijk uitspreekt voor een dictatuur. Ondanks dat wordt Hitler eind januari 1933 uitgeroepen tot kanselier. Binnen enkele weken is de democratie volledig ontmanteld.

---

Luisteren

De eerste luisterbeurt van Adrianne Lenker’s live album verward. Waar luister ik naar? Is dat een lachband? Is het opgenomen door een blikje? Het blijkt een collage van drie live optredens in Revolution Hall (Portland). Interviews in de rij, haar folk nummers, gemixed met improvisaties op het podium. Het klinkt magisch.

Voor wie zich eens wil verdiepen in Adrianne Lenker’s band Big Thief, maar wat overweldigd raakt, maakte ik deze easy listening lijst.

Tot volgende week!